ورق‌های گالوانیزه، از جمله مصالح پرکاربرد در صنایع مختلف، به دلیل نوع آلیاژشان، با روش‌های خاصی تولید می‌شوند. این فرایند شامل مراحل متعددی است که در نهایت منجر به ایجاد پوششی مقاوم از جنس روی بر روی ورق فولادی شده و آن را در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی ایمن می‌کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی جزئیات نحوه تولید ورق گالوانیزه بپردازیم.

« شرکت آهن آلات »

« خرید ورق گالوانیزه »

مواد اولیه در تولید ورق گالوانیزه

همانطور که در فرآیند تولید ورق گالوانیزه اشاره شد، دو ماده اولیه اصلی در تولید این نوع ورق وجود دارد:

ورق فولادی:

• ورق‌های فولادی با ضخامت‌های مختلف، ماده اولیه اصلی در تولید ورق گالوانیزه هستند. کیفیت این ورق‌ها نقش بسزایی در کیفیت نهایی ورق گالوانیزه خواهد داشت.
• در تولید ورق گالوانیزه از ورق‌های فولادی با گریدهای مختلف استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
• برای مثال، از ورق‌های فولادی با گرید st37 برای تولید ورق‌های گالوانیزه با کاربردهای عمومی و از ورق‌های فولادی با گرید st52 برای تولید ورق‌های گالوانیزه با کاربردهای خاص مانند در صنایع خودروسازی استفاده می‌شود.
• در فرآیند تولید ورق گالوانیزه، ورق‌های فولادی باید قبل از پوشش‌دهی به طور کامل از هرگونه آلودگی، چربی و اکسید پاک شوند. این کار با استفاده از روش‌های مختلفی مانند اسیدشویی، چربی‌زدایی و غبارزدایی انجام می‌شود.

روی:

• روی، عنصر اصلی پوشش‌دهنده ورق‌های گالوانیزه است. این فلز به دلیل پتانسیل الکتروشیمیایی منفی‌تر نسبت به آهن، از آن در برابر خوردگی محافظت می‌کند.
• در فرآیند تولید ورق گالوانیزه از روی با مقاومت خوردگی بالا استفاده می‌شود.
• مقدار روی استفاده شده در تولید ورق گالوانیزه بر ضخامت و کیفیت پوشش نهایی تاثیر می‌گذارد.
• به طور کلی، هر چه مقدار روی بیشتر باشد، ضخامت پوشش نیز بیشتر بوده و کیفیت ورق گالوانیزه نیز بالاتر خواهد بود.

نقش مواد اولیه در کیفیت ورق گالوانیزه

• استفاده از مواد اولیه مرغوب، یکی از عوامل مهم در تولید ورق گالوانیزه با کیفیت بالا است.
• ورق‌های فولادی با کیفیت باید عاری از هرگونه نقص و آلودگی باشند و روی استفاده شده نیز باید از مقاومت خوردگی بالا برخوردار باشد.
• استفاده از مواد اولیه نامرغوب می‌تواند منجر به ایجاد عیوب مختلف در ورق گالوانیزه مانند پوسته پوسته شدن، لکه‌دار شدن و کاهش عمر مفید آن شود.

فرآیند تولید ورق گالوانیزه

همانطور که در مطالب قبلی گفته شد، فرآیند تولید ورق گالوانیزه با هدف افزایش مقاومت ورق‌های فولادی در برابر خوردگی انجام می‌شود. در این فرآیند، لایه‌ای از روی بر روی سطح ورق فولادی پوشانده می‌شود که از آن در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، اکسیژن و مواد شیمیایی محافظت می‌کند.

دو روش اصلی برای تولید ورق گالوانیزه وجود دارد:

گالوانیزه گرم:

• گالوانیزه گرم متداول‌ترین روش تولید ورق گالوانیزه است و برای تولید ورق‌هایی با ضخامت بالا و مصارف عمومی استفاده می‌شود.
• در این روش، ورق‌های فولادی آماده شده در حمام مذاب روی با دمای حدود 450 درجه سانتی‌گراد غوطه‌ور می‌شوند.
• در اثر غوطه‌وری در حمام مذاب روی، لایه‌ای از روی با ضخامت 40 تا 200 میکرون بر روی سطح ورق فولادی ایجاد می‌شود.
• پوشش روی ایجاد شده در فرآیند گالوانیزه گرم، ضخیم و بادوام است و به همین دلیل، ورق‌های گالوانیزه گرم شده برای مصارف در محیط‌های بیرونی و شرایط آب و هوایی خشن مناسب هستند.
• از جمله مزایای روش گالوانیزه گرم می‌توان به ضخامت و دوام بالای پوشش روی، قیمت مناسب و سرعت بالای تولید اشاره کرد.
• معایب روش گالوانیزه گرم نیز شامل ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی، ضخامت نسبتاً زیاد پوشش روی و عدم امکان استفاده از برخی رنگ‌ها و پوشش‌ها بر روی ورق‌های گالوانیزه گرم می‌شود.

گالوانیزه سرد:

• گالوانیزه سرد برای تولید ورق‌هایی با ضخامت کم و مصارف خاص مانند صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شود.
• در این روش، از طریق الکترولیز، لایه‌ای نازک از روی با ضخامت 2 تا 5 میکرون بر روی سطح ورق فولادی پوشانده می‌شود.
• در فرآیند گالوانیزه سرد، ورق فولادی در یک محلول الکترولیتی حاوی نمک‌های روی قرار داده می‌شود و سپس جریان الکتریکی به آن اعمال می‌شود.
• پوشش روی ایجاد شده در روش گالوانیزه سرد، نازک‌تر از پوشش گالوانیزه گرم است، اما به دلیل ظرافت و زیبایی ظاهری، برای مصارف در صنایع غذایی، دارویی و لوازم خانگی مناسب است.
• از جمله مزایای روش گالوانیزه سرد می‌توان به ظرافت و زیبایی ظاهری پوشش روی، عدم ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و امکان استفاده از رنگ‌ها و پوشش‌های مختلف بر روی ورق‌های گالوانیزه سرد اشاره کرد.
• معایب روش گالوانیزه سرد نیز شامل ضخامت کم پوشش روی، قیمت بالا و سرعت پایین تولید می‌شود.

انتخاب روش مناسب برای تولید ورق گالوانیزه

انتخاب روش مناسب برای تولید ورق گالوانیزه به عوامل مختلفی مانند ضخامت مورد نظر، نوع کاربرد، شرایط محیطی و بودجه بستگی دارد.

• در مواردی که نیاز به پوششی ضخیم و بادوام از روی باشد، روش گالوانیزه گرم مناسب‌تر است.
• در مواردی که ظرافت و زیبایی ظاهری مد نظر باشد و یا از ورق‌های گالوانیزه در محیط‌های داخلی استفاده شود، روش گالوانیزه سرد مناسب‌تر خواهد بود.

مراحل تولید ورق گالوانیزه

1. آماده‌سازی سطح: در این مرحله، سطح ورق فولادی به طور کامل از هرگونه آلودگی، چربی، اکسید و زنگ‌زدگی پاک می‌شود. این کار به روش‌های مختلفی مانند اسیدشویی، چربی‌زدایی و غبارزدایی انجام می‌شود.
2. غوطه‌وری در حمام مذاب روی: پس از آماده‌سازی سطح، ورق‌ها به داخل حمام حاوی روی مذاب فرو برده می‌شوند. دمای حمام معمولاً بین 450 تا 480 درجه سانتی‌گراد است. در این مرحله، روی مذاب بر روی سطح ورق فولادی واکنش داده و لایه‌ای از آلیاژ روی-آهن تشکیل می‌دهد.
3. کنترل ضخامت پوشش: ضخامت پوشش روی بر روی کیفیت و ماندگاری ورق گالوانیزه تاثیرگذار است. به همین دلیل، در این مرحله ضخامت پوشش با دقت کنترل می‌شود. روش‌های مختلفی برای کنترل ضخامت پوشش وجود دارد، از جمله روش ضخامت‌سنجی وزنی و روش مغناطیسی.
4. سرد کردن: پس از خروج از حمام مذاب، ورق‌های گالوانیزه به سرعت سرد می‌شوند. این کار به منظور تثبیت ساختار آلیاژ روی-آهن و افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی انجام می‌شود.
5. بازرسی و بسته‌بندی: در نهایت، ورق‌های گالوانیزه به طور کامل مورد بازرسی قرار می‌گیرند تا از عدم وجود هرگونه نقص یا عیبی در آنها اطمینان حاصل شود. سپس، ورق‌ها در بسته‌بندی‌های مناسب قرار گرفته و برای حمل و نقل آماده می‌شوند.

عواملی که بر کیفیت ورق گالوانیزه تاثیر می‌گذارند

• کیفیت ورق فولادی: کیفیت ورق فولادی اولیه، تاثیر مستقیمی بر کیفیت ورق گالوانیزه نهایی دارد.
• ضخامت پوشش روی: ضخامت پوشش روی، بر مقاومت ورق در برابر خوردگی تاثیر می‌گذارد.
• روش تولید: روش تولید ورق گالوانیزه (گرم یا سرد) بر کیفیت و ضخامت پوشش تاثیر می‌گذارد.
• شرایط نگهداری: شرایط نگهداری از ورق‌های گالوانیزه پس از تولید، بر طول عمر آنها تاثیر می‌گذارد.

کاربردهای ورق گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، در طیف گسترده‌ای از صنایع کاربرد دارند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این ورق‌ها عبارتند از:

• صنعت ساختمان: در ساخت سقف‌ها، ناودانی‌ها، ساندویچ پانل‌ها، گاردریل‌ها، درب‌ها و پنجره‌ها
• صنعت لوازم خانگی: در ساخت لوازم خانگی مانند یخچال، ماشین لباسشویی ، اجاق گاز و …
• صنعت خودرو: در ساخت بدنه خودرو، قطعات داخلی و موتور خودرو ها

نتیجه گیری

ورق‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت بالایی که در برابر خوردگی دارند، در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارند. نحوه تولید ورق گالوانیزه شامل مراحلی مانند آماده‌سازی سطح ورق فولادی، پوشش‌دهی با روی و نهایتاٌ بازرسي و بسته‌بندی می‌باشد.

دو روش اصلی برای فرآیند تولید ورق گالوانیزه وجود دارد: گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد. انتخاب روش مناسب به عواملی مانند ضخامت مورد نظر، نوع کاربرد و شرایط محیطی بستگی دارد.

با توجه به تنوع روش‌های تولید ورق گالوانیزه و پوشش‌های مختلفی که می‌توان بر روی آن اعمال کرد، این ورق‌ها به عنوان یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان، لوازم خانگی و صنایع مختلف محسوب می‌شوند.